Wat is een olifantenpaadje?
Olifantenpaadjes zijn vernoemd naar het verschijnsel dat olifanten altijd de kortste route nemen, ongeacht of ze daarbij obstakels tegenkomen of niet. Door veelvuldig gebruik ontstaan er uiteindelijk uitgesleten paden, net als bij mensen.
Olifantenpaadjes ontstaan door de gewoontes van mensen om de kortste route te nemen en door deze veelvuldig te bewandelen ontstaat er en ingesleten pad.
Hoe zit dit dan met onze hersenen?
In onze hersenen lopen ook paden, de neurologische paden. Een neurologisch pad wordt gevormd doordat neuronen met elk communiceren doormiddel van een verbinding via de synaps. Neuronen hebben de synaps nodig om met elkaar te communiceren zonder lukt dit niet. Door herhaalde activiteiten, gevoelens of gedachten worden de neurologische paden versterkt tussen de neuronen. Anders gezegd de synaptische communicatie tussen de neuronen wordt versterkt waardoor elektrische signalen efficiënter reizen. Uiteindelijk vormen gedachten, gevoelens en acties die vaak worden herhaald een neurologisch circuit en door de herhaling wordt deze route steeds sterker gemaakt. Je zou kunnen zeggen de kortste route met een sterk ingesleten pad.
Een sterk ingesleten pad
Bij een sterk ingesleten pad ontstaat er een gewoonte. Vaak erg handig want denk maar eens terug hoe je eerste rijles was en hoe vanzelfsprekend je nu autorijdt. Het automatisme van de handelingen die je doet, ook bijvoorbeeld bij het fietsen, zijn activiteiten die je niet verleerd ook al heb je het jaren niet gedaan. Een neurologisch circuit is erg prettig voor gewoontes die je dienend zijn. Het is de kortste route, efficiënt en neemt weinig energie.
Hoe zit het met gewoontes die je niet dienend zijn?
Wil jij wel een sterk ingesleten pad voor gewoontes van gedachtes, gevoelens en handelingen die niet wenselijk zijn? Sterker nog die je vasthouden in een patroon waarbij je steeds opnieuw in situaties belandt die destructief zijn. Zeg eens eerlijk…Ben jij je bewust van jouw sterk ingesleten paden, de patronen, de denkbeelden over jezelf, de ander of de wereld? Van sommige gewoontes, gedachtes of gevoelens ben jij je wel bewust ook als deze niet dienend zijn maar toch kan je er niet mee stoppen, herkenbaar? Dit kunnen verslavingen zijn maar ook gedachtes over jezelf dat je niets waard bent, niet slim, niet handig en niet liefdevol en ga zo maar door.
1ste Brein (hersenstam of reptielenbrein)
Het eerste brein beheerst je instincten, reflexen en basaal functioneren. In dit deel van het brein zit ons instinctieve besef van gevaar en het overlevingsinstinct. De impuls van honger en dorst komt vanuit het overlevingsinstinct. Dit deel van het brein kent geen waarden en normen.
2de Brein (limbisch systeem of het emotionele brein)
Dit deel van de hersenen is betrokken bij veel van onze gevoelens en emoties. Verdriet, angst en boosheid maar ook gevoelens van veiligheid, plezier en genieten worden door het 2de brein mogelijk gemaakt. Dit deel van het brein maakt het ook mogelijk dat wij van het samenzijn met anderen kunnen genieten. Omdat wij het 2de brein hebben zijn wij in staat te onthouden wat er in het verleden is gebeurd. Herinneringen liggen in de structuren en banen van het 2de brein opgeslagen. Bijvoorbeeld: de herinnering van een goed gesprek met een dierbare vriendin en wat je voor elkaar voelt blijft beschikbaar voor het moment dat je elkaar weer ontmoet. Je kan dan terugblikken, het betekent dat wij kunnen leren van onze fouten en successen.
3de Brein (cortex of het weldenkende brein)
Het 3de deel stuurt het denken, lost problemen op, stelt doelen en maakt plannen. Het 3de brein geeft je een voortuitziende blik waardoor je dus vooruit kunt kijken en de gevolgen van je beslissing kunt overzien voordat je er al naar handelt. Dit deel van de hersenen maakt orde in de emoties en gevoelens van het 2de brein, zodat je kunt onderscheiden en benoemen. Dit helpt je om in bepaalde situaties te kiezen uit wat je het beste kunt doen. In het 2de brein kun je namelijk overspoeld worden door emoties die je tot actie aanzetten waarvan je de gevolgen niet overziet.
Olifantenpaadje en gewoontes die niet dienend zijn
Onze neurologische paden maken wij al aan in de kindertijd. De amygdala is een onderdeel in de hersen waar de emotionele herinneringen worden opgeslagen met name angst.
Emotionele herinneringen worden opgeslagen in het 2e brein, het limbisch systeem of het emotionele brein (in de amygdala). Veel van onze reacties zijn vaak niet passend in de situatie en/of in het moment.
Wanneer er iets gebeurt wat op het emotionele vlak lijkt op iets wat er in het verleden is gebeurd, gaat het gevoel enorm snel en dan reageren wij zonder erbij na te denken. Wij kunnen ons dan boos, verdrietig, angstig of nerveus voelen. Wij kunnen ons ook totaal ontredderd voelen. Deze gevoelens worden dan door de herinnering ingegeven, de emotionele herinnering aan een eerdere situatie.
Wanneer er een sterke emotie wordt gevoeld in een bepaalde situatie “herinnert” de amygdala zich deze emotie samen met een hele boel andere details die tegelijk met de emotie plaats vinden. Er kunnen zelfs dingen zijn die indirect met deze gebeurtenis te maken hebben waardoor er oude emoties opnieuw worden opgeroepen, zonder dat je hiervan bewust bent.
De amygdala pakt allerlei signalen op door wat er wordt gezien, geroken, gehoord, geproefd en gevoeld. Hierdoor wordt de amygdala gelijk geactiveerd, het 2de brein is dan actief en omdat het zo snel gaat krijgt het 3de brein geen kans om in te grijpen. Wanneer je een automatische reactie hebt dan maak je het korte rondje, de versnelde route van voelen en gelijk reageren. Het gelijk reageren gaat dan met zo’n snelheid gepaard dat je hiervan niet bewust bent. Deze korte route is dan het olifantenpaadje, sterk ingesleten maar zeker niet dienend.
Dan te bedenken dat de olifant bekend staat om zijn sterke geheugen! Zo’n olifantenpaadje is een krachtig pad want gewoontes of automatische reacties die niet dienen, zijn moeilijk af te leren.
Hoe kan je het olifantenpaadje links laten liggen?
Kan je in je hersenen de lange route gaan bewandelen en daar een sterk neurologisch pad van maken? Ja dat kan zeker! Dit valt en staat bij bewust worden van je reactie. Het voelen en weten wat er in je omgaat en in staat zijn niet gelijk te reageren of gelijk te geloven wat je denkt (vaak vul je in of maak je iets persoonlijk in je hoofd). Een chronische stressreactie, het korte rondje of het chronische korte lontje is een automatische reactie. Bij een stressreactie is je hartslag versneld en klaar voor te vechten of te vluchten. Wanneer je in staat bent om je stressreactie te stoppen en te verkorten krijgt het 3de brein de kans om informatie te sturen naar de thalamus en dan pas naar de amygdala waardoor je een bewust gekozen reactie kunt geven i.p.v. een automatische.
Het lange rondje, de langzame route die eerst langs het 3de brein gaat en tot inzichten komt en daarna reageert geeft transformatie.
Zelfkennis en bewust worden is de gouden sleutel tot transformatie. Wist je dat de gemiddelde mens maar 5% bewuste keuzes maakt en dus 95% onbewust gebeurt! Om meer toegang te krijgen tot bewuste keuzes is het van belang dat wij onze 3 breinen in balans laten samenwerken en daar kunnen wij invloed op uitoefen. Zoals negatieve gewoontes, gedachten, gevoelens en handelingen sterke olifantenpaadjes zijn is het goede nieuws dat wij ook sterkere neurologische paden kunnen aanleggen voor een open mind en voor groei i.p.v. niet dienende automatische reacties.
Automatische reacties die niet (langer) dienend zij, zijn stressreacties die belemmerend werken om onze breinen samen te laten werken.
In mijn online training EHBS met veel persoonlijke aandacht, krijgt je inzicht in je automatische reacties en hoe je die om kunt buigen. Daarnaast wordt er veel aandacht besteed aan een Groei Mindset en hoe je die jezelf eigen kunt maken. Een Groei Mindset leert je kijken naar mogelijkheden. Wanneer je naar een glas kijkt die half vol, kan je tegen jezelf zeggen dit glas is half vol of half leeg. Het maakt niet uit wat je zegt want het klopt allebei. Waar je in gelooft wordt werkelijkheid. Waar kies jij voor?
Wil je een gesprek met mij of de online training EHBS met veel persoonlijke aandacht wat voor je is?
Neem contact met mij op en plan via mijn website een telefonische afspraak met mij in.
Self Balance is the key!
Erna Bouwhuis
0 reacties